Variaties vzw wenst u een boeiend en gezond 2020!
Aan het begin van het nieuwe jaar blikken we terug op de hoogtepunten van 2019 en kijken we vooruit naar 2020.
Erfgoeddag 2019
Op zondag 28 april nam Variaties vzw deel aan de 19de editie van de Erfgoeddag. Onder het motto ‘Hoe maakt u het?’ richtte die editie volop de schijnwerpers op vakmanschap en ambachten. Op basis van “Stemmen uit het verleden”, een onderdeel van de website dialectloket.be, werd een deel van de Oost-Vlaamse collectie belicht. In de jaren 60 en 70 vertelden ambachtslieden in hun dialect met passie over hun dagelijkse bezigheden. De interviews werden verwerkt in een interactieve tentoonstelling, die op de Erfgoeddag bezichtigd kon worden in het Huis van Alijn in Gent. De Erfgoeddag was een succes: meer dan 200 mensen bezochten onze tentoonstelling. De filmpjes uit de tentoonstelling worden blijvend bewaard op de website van Variaties. De interviews werden voorzien van een woordenlijst en ondertitels, zodat ze makkelijk te volgen zijn voor mensen die geen dialect meer kennen. Daarnaast werden de geluidsfragmenten ook aangevuld met foto’s uit de oude doos.
Zooëgezeed – Symposium over de Wase dialecten
De Erfgoedcel Waasland, Variaties vzw en Bib Sint-Niklaas organiseerden op 17 mei het symposium over de Wase dialecten. Ze nodigden een aantal experten uit om te komen spreken over de geschiedenis en de toekomst van het Wase dialect. Aan de hand van concrete voorbeelden kregen we een stand van zaken van het lopende onderzoek.
Campus Cup
Op 17 juni was onze voorzitter Jacques Van Keymeulen te zien in de Campus Cup, een programma op Canvas. Hij mocht mondeling examen afnemen over zijn cursus “Het Gentse Dialect”.
Streektaalconferentie 2019
De streektaalconferentie vond plaats in Mechelen. Het thema van de editie was “Streektaal kan je leren”. Verschillende sprekers uit Vlaanderen en Nederland gaven boeiende lezingen over het leren van dialecten.
Net verschenen: De wondere wereld van de streektaalgrenzen, met de lezingen die gehouden werden op de streektaalconferentie in Amsterdam op 12 oktober 2017, van Hans Bennis, Marc van Oostendorp, Jacques Van Keymeulen, Sjef Barbiers, Jos Swanenberg, Wilbert Heeringa e.a.
Het boekje is te koop voor 12,5 euro.
De boekjes met de lezingen van 2016 en 2015 (taalvariatie en sociale media/taalvariatie in de meertalige grootstad) zijn ook nog beschikbaar en kosten 10 euro.
Meer informatie en bestellen: nederlandsedialecten@gmail.com
Gratis WVD-afleveringen
Er is nog steeds een groot aantal afleveringen van het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten beschikbaar in het redactielokaal op de Blandijnberg 2 in Gent. Door problemen met de opslagruimte moet het WVD een deel van de voorraad van de hand doen, en de redactie deelt de afleveringen natuurlijk graag uit aan al wie erin geïnteresseerd is! Niet alle afleveringen zijn nog beschikbaar, maar van de meeste afleveringen is er nog voldoende voorraad. De vier recentste afleveringen zijn niet gratis. De redactie van het WVD kan u die wel aanbieden met een fikse korting: ze zijn te koop voor €5 per stuk.
Als u wil langskomen om afleveringen op te halen, dan stuurt u het best vooraf een mailtje naar lien.hellebaut@ugent.be.
De Woordenbank
In 2019 is er weer volop gewerkt aan de Woordenbank en ook in 2020 zullen er nieuwe woordenboeken toegevoegd worden. Op vraag van Erfgoedcel Land van Dendermonde zijn er heel wat woordenboeken uit die regio toegevoegd. De website zal in 2020 ook een make-over krijgen. We hopen de vernieuwde site in 2020 officieel te lanceren.
Vissen in een West-Vlaams verleden
De West-Vlaamse visserij wordt in dit project in de kijker gezet a.d.h.v dialectopnames van Stemmen uit het verleden. Oude vissers vertellen in hun West-Vlaamse dialect over het vissersleven. De interviews zullen verwerkt worden in een interactieve tentoonstelling in samenwerking met enkele erfgoedspelers (dialectgenootschap Bachten de Kuupe en het Nationaal visserijmuseum NAVIGO in Oostduinkerke). Fragmenten over de visserij uit Wenduine, Zeebrugge, De Panne, Heist, Koksijde, Oostduinkerke, Oostende en Blankenberge worden gebruikt. Verschillende subthema’s i.v.m. de visserij komen aan bod in de dialectopnames: de IJslandvaart, storm op zee, schipbreuk,… Per subthema wordt een kort filmpje gemaakt, dat bestaat uit enkele oude foto’s en een geluidsfragment waarin in een kustdialect over een bepaald thema wordt verteld. De fragmenten krijgen in de tentoonstelling ondertitels zodat ze ook goed te volgen zijn voor mensen die geen dialect spreken. Elk filmpje krijgt een woordenlijst met dialectisch vakjargon. Dat alles wordt opgevrolijkt met foto’s over de visserij. In de tentoonstelling willen we ook de oude sprekende visserijkaarten in een modern jasje steken. Het projectresultaat moet meer zijn dan een tijdelijke tentoonstelling. De filmpjes zullen daarom ook blijvend ondergebracht worden op de website van Variaties vzw. Op die manier blijven de transcripties en de geluidsopnames beschikbaar voor geïnteresseerden.
Heruitgave van het Idioticon van het Antwerpsch Dialect (met inwerking van Bijvoegsel en Aanhangsel).
Het Idioticon van het Antwerpsch Dialect verscheen tussen 1899 en 1903 (1514 pagina’s). Het aanhangsel verscheen in 1906 (757 pagina’s). Vele jaren later liet Cornelissen nog drie delen verschijnen met bijvoegsels in 1936, 1938 en 1939 (883 pagina’s). Alle afzonderlijke delen zullen worden samengebracht in één geïntegreerd woordenboek. Op die manier wordt het idioticon van de grootste stad van Vlaanderen veel overzichtelijker.
De noordenwind en de zon in het Limburgs: Een fabel van Esopus in de Belgisch-Limburgse dialecten
De (korte) fabel van Esopus ‘De noordenwind en de zon’ is wereldwijd in een aantal dialecten/talen vertaald. Dat is bijvoorbeeld al gebeurd voor de Franse dialecten (zie de website ‘Atlas sonore des languages régionales de France’) en voor enkele Italiaanse dialecten. Variaties vzw zou dat voorbeeld willen volgen door in de provincie Limburg een pilootproject op te starten met opnames uit 20 steden en dorpen. Later kunnen ook andere provincies bevraagd worden.
De verhalen van toen doorzocht: Naar een thematische annotatie van de Stemmen uit het Verleden
De 783 dialectopnames in Nederlandstalig België (+ Frans- en Zeeuws-Vlaanderen) uit de jaren 60 en 70 vormen de ‘Stemmen uit het Verleden’. Om de verhalen als bron voor de erfgoedsector te kunnen gebruiken, is thematische ontsluiting geboden. In dit project worden 80 bestaande transcripties van gestandaardiseerde trefwoorden voorzien en online beschikbaar gemaakt voor het brede publiek. Een nieuwe zoektool laat de erfgoedliefhebber toe alle relevante passages over een specifiek onderwerp (in audio- en tekstformaat) eenvoudig te consulteren.
Oproep
We eindigen deze eerste nieuwsbrief van 2020 met een oproep. Variaties werkt nauw samen met de vakgroep Taalkunde (Nederlands) aan de UGent. Sinds 2018 wordt gewerkt aan het transcriptieproject, een project van Anne Breitbarth, Jacques Van Keymeulen, Anne-Sophie Ghyselen en Melissa Farasyn. De collectie ‘Stemmen uit het verleden’ wordt getranscribeerd door studenten en vrijwilligers in digitaal doorzoekbare teksten. Die transcripties zullen uiteindelijk de basis vormen voor het gesproken corpus van de zuidelijk-Nederlandse dialecten. Wij zijn op zoek naar mensen met een goede dialectkennis uit verschillende regio’s om te helpen bij het transcriberen of om de reeds gemaakte transcripties inhoudelijk na te lezen. Hebt u zin om mee te werken aan dit project, neem dan contact op met lien.hellebaut@ugent.be.
