Vissen in een West-Vlaams Verleden

In 1963 begonnen dialectologen van de Universiteit Gent met het maken van dialectopnames op 550 verschillende locaties in Vlaanderen. Die inspanning leverde tussen 1963 en 1976 niet minder dan 783 opnames op, goed voor zo’n 700 uur spontante spraak. Dit project staat ondertussen bekend onder de naam Stemmen uit het Verleden en biedt een uitzonderlijke blik op hoe het leven eruit zag in het begin van de twintigste eeuw. Zo zijn de getuigenissen van de West-Vlaamse vissers unieke bronnen waarin het oude vissersleven besproken wordt. In het project Vissen in een West-Vlaams Verleden worden fragmenten uit de opnames van die kuststeden – waaronder Wenduine, Zeebrugge, Heist, Koksijde, Oostduinkerke, Oostende en Blankenberge – beschikbaar gemaakt voor het grote publiek, terwijl het ook de West-Vlaamse visserij in de kijker zet.

Thema’s die aan bod komen in het project zijn onder andere horrorverhalen op zee, modernisering van de visserij, de IJslandvaart, milieuvervuiling, etc. Per subthema wordt een kort filmpje gemaakt waarin in een kustdialect over dat bepaalde thema wordt verteld. De filmpjes worden voorzien van ondertiteling zodat ze ook goed te volgen zijn voor mensen die geen dialect (meer) kennen. Daarnaast wordt er bij filmpjes die dialectisch vakjargon bevatten vooraf een verklarende woordenlijst weergegeven. Als achtergrond worden afwisselend oude en hedendaagse foto’s over het specifieke thema gebruikt. Daarvoor werken we o.a. samen met het Nationaal Visserijmuseum Oostduinkerke (NAVIGO). De filmpjes zijn te zien in de digitale tour van NAVIGO. Voor de rondleiding ‘Vissen in een West-Vlaams Verleden’ volg je simpelweg de gele punten die aangegeven zijn doorheen het museum. De digitale tour is tot stand gekomen omwille van grote verbouwingen in het museum – het is de bedoeling om het skelet van potvis Valentijn tentoon te stellen – waardoor het museum tot 2023 gesloten zal zijn. Het projectresultaat moet echter meer zijn dan een tijdelijke tentoonstelling. De filmpjes zullen daarom ook blijvend ondergebracht worden op de website van Variaties vzw. Op die manier blijven de transcripties en de geluidsopnames beschikbaar voor geïnteresseerden.

Het project ging in ideale omstandigheden doorgaan in de vorm van een fysieke tentoonstelling waarrond er een studiedag georganiseerd kon worden met een lezing, verhalen, quiz, enz. Door de coronacrisis was dat niet langer mogelijk, maar als alternatief is er een Erfgoedwandeling gemaakt die het visserijverleden op een soortgelijke manier centraal stelt. Meer informatie vind je hier.

Hieronder kan je de filmpjes vinden. Vergeet niet om de ondertitels aan te zetten in YouTube.