Projectomschrijving

Met het Namenloket wordt een interactief informatieportaal opgezet over het Vlaamse namenerfgoed, de verzameling van eigennamen die Vlamingen al eeuwenlang niet alleen zichzelf, maar ook plaatsen, dieren, objecten, verenigingen en gebeurtenissen geven. Waar komen familie- of plaatsnamen zoals De Boosere of Bissegem vandaan? Wat vertellen ze ons over de geschiedenis van Vlaanderen? Welke impact heeft je naam op je leven? Op de website vindt het brede publiek niet alleen een toegankelijk antwoord op vaak gestelde vragen over eigennamen in Vlaanderen, maar kan het ook nieuwe vragen kwijt, waar deskundigen zich vervolgens over buigen. Op het portaal wordt ook een dataplatform met zoekmodule opgezet waarop erfgoedvrijwilligers en onderzoekers hun eigen dataverzamelingen (bv. namenwoordenboeken en -glossaria) kunnen opladen. Op die manier kunnen ze hun werk digitaliseren, verduurzamen, beter doorzoekbaar maken en voor een breder publiek beschikbaar stellen. De integratie van verschillende gegevensverzamelingen in één centraal platform heeft niet alleen duurzaamheids- en ontsluitingsvoordelen, maar faciliteert datasynthese en zo nieuwe inzichten (bv. via namenkartering op landelijk niveau). Dit project ontwikkelt de digitale infrastructuur en protocollen nodig voor die integratie en maakt bij wijze van aanzet één dataverzameling – het monumentale Woordenboek van Familienamen in België en Noord-Frankrijk van Frans Debrabandere – voor het eerst volledig digitaal beschikbaar en doorzoekbaar voor het brede publiek.

Het infoportaal heeft ook educatiedoelen. Lespakketten worden aangeboden om leerkrachten te inspireren aan de slag te gaan met het Vlaamse namenerfgoed. Via een vormingsreeks en tutorials leren erfgoedvrijwilligers en andere geïnteresseerden hoe je zelf naamkundige data verzamelt en in het dataplatform kunt laten opladen, of welke bronnen je kunt raadplegen om de herkomst (etymologie) van namen te achterhalen. Speciale aandacht wordt daarbij besteed aan bevolkingsgroepen die bij de documentatie van het Vlaamse namenerfgoed meestal buiten beeld blijven, i.e. Vlamingen met een recente migratieachtergrond. Met een ‘doneer je naam’-knop proberen we in kaart te brengen welke namen in de toekomst extra onderzoek behoeven. Door cocreatie kan het portaal zo na afloop van het project meegroeien met de interesses en noden van het bredere publiek.

Periode

Het project gaat van start in maart 2025 en moet tegen februari 2027 afgerond zijn.

Partners

Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT), Histories vzw, de Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie (KCDT), Odisee (onderzoeksgroep onderwijs), de Universiteit Gent (vakgroep Taalkunde), de Antwerp School of Education (onderzoeksgroep Didactica) en Meemoo, Vlaams instituut voor het archief.

Redactie: Miet Ooms en Roxane Vandenberghe
Projectcoördinator: Linde Lapauw
Projectleiding: Anne-Sophie Ghyselen, Veronique De Tier, Ann Marynissen en Jacques Van Keymeulen

Met de steun van

Het Departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse Overheid en de Taalunie.

Website

Het informatieportaal wordt eind 2026 gelanceerd.

Contact

Voor meer info over het Namenloket, contacteer Linde Lapauw via linde.lapauw@ugent.be .